مذاکره باید محتوا داشته باشد و منجر به نتیجه عملی مشخص شود

احمد شیرزاد، استاد دانشگاه، در گفت‌و‌گو با منیبان با اشاره به مذاکرات ایران و آمریکا گفت: اینکه ایران، مذاکره و گفت‌و‌گو با آمریکا را رد نکرده تردیدی نیست اما بحث درباره شیوه و واسطه است. ایران تمایل ندارد امارات در این زمینه میانجی باشد و از دید مقامات ایرانی، عمان واسطه بهتری است. ممکن است ایران میانجی‌گری عربستان سعودی را بپذیرد اما امارات را بعید می‌دانم.

او ادامه داد: اگر در مذاکرات غیرمستقیم، صرفاً یک بیانیه تحقیرآمیز از جانب آمریکایی‌ها صادر شود و ما آن را رد کنیم فرق ندارد این مذاکره مستقیم یا غیرمستقیم باشد. نکته اساسی این است آیا آمریکایی‌ها حاضرند مشکلاتی که برای ما ایجاد کرده‌اند را برطرف کنند و در نگاه‌ آنها نسبت به ایران تجدیدنظر صورت خواهد گرفت یا خیر؟ عدم اعتماد به آمریکایی‌ها باعث می‌شود، نتوانیم به راحتی زیر بار مذاکره مستقیم برویم.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: اگر نتیجه مذاکره مستقیم، گفت‌وگوی توام با تحقیر و اهانت به ملت ایران و مسئولین ایرانی باشد بهتر است که انجام نشود. نمونه آن را در گفت‌و‌گوی زلنسکی با مسئولان آمریکایی و ترامپ دیدیم.  

شیرزاد در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند با وجود کشور ثالث امکان توافق وجود ندارد، گفت: کشور ثالث می‌تواند محل گفتگوها باشد. درباره نقش کشور ثالث چندین موضوع مطرح می‌شود. اصولاً هیچ نوع ملاقاتی بین مسئولین سیاسی کشورها صورت نگیرد و فقط پیغام از طریق کشور ثالث مبادله شود، این یک نوع برخورد است. نوع دیگر مذاکرات سه‌جانبه یا چند‌جانبه‌ بین ایران و آمریکا و چند کشور دیگر یا یک کشور دیگر است. سابقه این نوع مذاکره را داشتیم. مذاکرات 5+1 که منجر به برجام شد از این نوع بود. درست است که اصل مذاکره بین نمایندگان ایران و آمریکا بود اما مذاکره به شکل کاملاً مستقیم، رودررو و دوجانبه نبود. 

او در ادامه گفت: مذاکره باید محتوا داشته باشد و منجر به نتیجه عملی مشخص شود. شواهد نشان می‌دهد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، بیش از هر چیز دنبال پروپاگاندا است تا نمایش تبلیغاتی به راه بیندازد بدون اینکه به یک توافق محتوایی برسد. نمونه‌ آن هم برخورد آمریکا با کره شمالی در دوره تصدی دونالد ترامپ بود که منجر به نتیجه نشد. 

این استاد دانشگاه اظهار کرد: متداول نیست که ملاقاتی انجام و عکس یادگاری و فیلم گرفته شود. با نوع رفتاری که ترامپ دارد، اصولاً ایرانی‌ها به استقبال چنین مذاکره‌ای نخواهند رفت و بخش عمده‌ای از مردم چنین وضعیتی مطلوبشان نیست. مردم هم به دنبال توافقی هستند که فشارها بر ایران کاسته شود و وضعیت سیاسی و اقتصادی در جامعه جهانی شکل بهتری بگیرد اما اینکه صرفاً یک عکس یادگاری گرفته و چیزی تغییر نکند، کسی موافق آن نیست.

او با اشاره به آینده مذاکرات ایران و آمریکا گفت: جای خوش‌بینی زیاد وجود ندارد اما نباید صددرصد بدبین باشیم. ایران روش منطقی در پیش گرفته تا با مبادله پیام‌ و یا مذاکرات غیر‌مستقیم، نوع گفتمان، گویش و حرف حساب طرف مقابل را ببینیم. 

شیرزاد در پایان خاطرنشان کرد: اگر قرار به توافق باشد در وهله اول باید تنش‌زدایی کنیم تا در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای، وضعیت کم تنش‌تری را برقرار کنیم. مذاکرات باید محتوا داشته باشد. در حال حاضر هیچ علامتی مبنی بر اینکه مذاکرات کیفی و محتوایی بر سر توافق‌های خاص و بده و بستان‌های خاص مطرح شود، دیده نمی‌شود. آمریکایی‌ها سطح توقعاتشان را بسیار بالا برده‌اند و فقط مذاکرات هسته‌ای نیست و وارد فازی شده‌اند که ایران نمی‌تواند به آن ورود کند.