رمزگشایی از یک سفر غیرمنتظره| لاوروف به قصد میانجی‌گری به تهران آمد؟

مرتضی مکی، کارشناس مسائل بین الملل، در گفتگو با منیبان درباره سفر سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه، به ایران گفت: سفر لاوروف به ایران در شرایط خاصی انجام شد و همین شرایط خاص، باعث شد تا گمانه‌های متفاوتی از انگیزه‌های این سفر در سطح محافل سیاسی و خبری مطرح شود. هفته گذشته شاهد مذاکرات جدی و نزدیک مقامات بلندپایه آلمان، آمریکا و روسیه بودیم که این نشست بازتاب‌های متفاوت و سوالات غیرمترقبه‌ای را به همراه داشت. این نشست باعث شد تا نگرانی‌هایی نسبت به آینده جنگ روسیه و اوکراین و تغییرات جدی که در عرصه جهانی پس از پایان جنگ قرار هست رخ بدهد، ایجاد شود به همین منظور تحلیل‌ها و ارزیابی‌های متفاوتی صورت گرفت.

او ادامه داد: سفر لاوروف به ترکیه و سپس به تهران، نشان می‌دهد که روس‌ها با توجه به نگرانی‌هایی که نسبت به مذاکرات آمریکا و روسیه در جریان است، موضوعاتی فراتر از آنچه وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرده در انگیزه‌های سفر لاوروف به تهران، دنبال می‌کردند که در این راستا نظرات خوشبینانه و بدبینانه وجود دارد. 

این کارشناس مسائل بین الملل اضافه کرد: حالت خوش بینانه این است که لاوروف بخواهد در جریان سفر، میان ایران و آمریکا درباره موضوع برنامه هسته‌ای میانجیگری کند. با توجه به روند نزدیکی که بین آمریکا و روسیه برای پایان جنگ اوکراین شکل گرفته، شاید روس‌ها بخواهند موضوع ایران را مطرح کنند و توافقاتی را میان ایران و آمریکا شکل بدهند. حالت بدبینانه این است که این سفر هشداری به ایران باشد و این احتمال وجود دارد که ایران روی میز مذاکرات آمریکا و روسیه معامله شود و شاید ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، به بخشی از خواسته‌های آمریکا در جهت نوع مناسباتی که روسیه با ایران دارد، عمل کند. در روزها و هفته‌های آتی بهتر می‌توان این سفر را ارزیابی کرد. روسیه روند نزدیکی را با آمریکا برای پایان دادن به جنگ اوکراین در پیش گرفته که مناسبات با ایران را تغییر خواهد داد گه البته طی هفته‌های گذشته، توافقنامه 20 ساله میان دو کشور به امضا رسید. 

مکی با اشاره به صحبت‌های وزرای خارجه ایران و روسیه در نشست خبری مبنی براینکه معتقدیم همچنان ظرفیت دیپلماسی  وجود دارد و باید به صورت مناسب و بدون توسل به زور و تهدید از آن استفاده کرد، گفت: اینها اظهاراتی است که گنادی گاتیلوف، نماینده روسیه در ژنو، در قبال توافقنامه برجام همواره مطرح کرده و دیپلماسی را به مبنای خوبی برای حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران می‌داند. در حالت خوش بینانه شاید وزیر خارجه روسیه بخواهد نقش فعال‌تری در زمینه احیای برجام ایفا کند. 

او در پایان گفت: ممکن است ایران بخواهد موضوع هسته‌ای را از کانال روسیه به صورت جدی تری مطرح کند تا شاید با دولت ترامپ، راحت‌تر به توافق برسد. با توجه به محدودیت‌هایی که ایران دارد باید دید خوشبینانه نسبت به این موضوع داشته باشیم. کانالی که می‌تواند در خصوص مذاکرات ایران با غرب به خصوص با آمریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران شکل بگیرد، روسیه است.